เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน 2562 วันนี้ที่วัดหนองปรือ จ.ชลบุรี พระครูพิพิจกิจจารักษ์ เจ้าคณะอำเภอบางละมุง เจ้าอาวาสวัดหนองปรือ ประธานสภาสงฆ์จังหวะดชลบุรี เป็นประธานในการเปิดการสอบนักธรรมสนามหลวง ชั้นโท - ชั้นเอก ซึ่งสนามวัดหนองปรือ ถือว่าเป็นสนามที่ 2 ในการสอบ ของภาค 13 โดยมีพระสงฆ์ในพื้นที่ อำเภอบางละมุง อำเภอศรีราชา และ อำเภอสัตหีบ กว่า 480 รูป ร่วมสอบ แยกออกเป็นนักธรรมโท 321 รูป และ นักธรรมเอก 159 รูป
สำหรับสนามสอบในพื้นที่จังหวัดชลบุรี พบว่ามี 3 สนาม ประกอบไปด้วย สนามที่ 1 วัดท้ายดอน เป็นสนามสอบของ อำเภอเมือง และ อำเภอพานทอง สนามที่ 2 วัดหนองปรือ มีพระสงฆ์จากอำเภอบางละมุง อำเภอสัตหีบ และ อำเภอศรีราชา ร่วมสอบ สนามที่ 3 วัดนาตุม มีพระสงฆ์ 5 อำเภอเข้าร่วมสอบประกอบไปด้วย อำเภอพนัสนิคม อำเภอบ้านบึง อำเภอเกาะจันทน์ อำเภอหนองใหญ่ และ อำเภอบ่อทองการสอบบาลีสนามหลวงนั้นมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดสอบในทำนองเดียวกับสมัยกรุงศรีอยุธยา คือ 3 ปีมีการสอบครั้งหนึ่ง เป็นการสอบแบบปากเปล่า มีพระเถราจารย์ผู้ทรงภูมิความรู้เป็นกรรมการสอบ วิธีการสอบไล่ในอดีตคือผู้เข้าสอบเข้าไปแปลคัมภีร์อรรถกถาต่อหน้าพระเถราจารย์ และพระเถราจารย์จะซักถามผู้เข้าสอบไล่ จึงเป็นที่มาของคำว่า ไล่ความรู้ หรือ สอบไล่
การสอบสนามหลวงในปัจจุบันแบ่งเป็นสองประเภทคือการสอบบาลีสนามหลวง และสอบธรรมสนามหลวง การสอบสนามหลวงแผนกบาลีในระดับชั้นเปรียญตรี (ป.ธ.1-2 ถึง 3) และระดับชั้นเปรียญโทเปรียญแรก (ป.ธ. 4) ในปัจจุบันนับว่ามีความสะดวกสบายกว่าแต่ก่อนมาก คือผู้สมัครสอบไม่ต้องเข้ามาสอบที่ส่วนกลางทั้งหมด แต่ให้มีสนามสอบประจำจังหวัด ๆ ละหนึ่งแห่งทั่วประเทศ ยกเว้นกรุงเทพฯ และปริมณฑลให้เป็นส่วนกลาง การสอบพระปริยัติธรรมแผนกบาลี หรือ การสอบบาลีสนามหลวง แบ่งการสอบออกเป็น 9 ประโยค ประโยค 1-2 ถึงประโยค 3 เป็นเปรียญตรี กระทรวงศึกษาธิการเทียบวุฒิให้เทียบเท่ามัธยมศึกษาตอนต้น ,ประโยค 4 ถึงประโยค 6 เป็นเปรียญโท กระทรวงศึกษาธิการเทียบวุฒิให้เทียบเท่ามัธยมศึกษาตอนปลาย , ประโยค 7 ถึงประโยค 9 เป็นเปรียญเอก กระทรวงศึกษาธิการเทียบวุฒิให้เทียบเท่าปริญญาตรี
การจัดสอบวัดผลบาลีสนามหลวงในปัจจุบันนั้นแบ่งเป็นสองครั้ง ครั้งแรกคือชั้นประโยค 6 ถึงประโยค 9 และครั้งที่สองคือ ประโยค 1-2 ถึง ประโยค 5 โดยแต่ละครั้งจะจัดสอบพร้อมกันทั่วประเทศ ใช้ข้อสอบที่ออกโดยแม่กองบาลีสนามหลวง สำหรับผลสอบในการสอบแต่ละวันจะส่งไปยังจังหวัดเพื่อทำการเก็บรักษาจนกระทั้งสอบครบทุกวิชา พร้อมส่งยังแม่กลองธรรมสนามหลวงเพื่อทำการตรวจข้อสอบ โดยคาดว่าจะทราบผลสอบในอีก 2 สัปดาห์ข้างหน้า
